Co trzecia torba, którÄ… przynosimy ze sklepu trafi do Å›mietnika. Na zakupach zamiast rozsÄ…dku prowadzi nas bowiem apetyt. Pusty żołądek przejmuje kontrolÄ™ i sugeruje, że do koszyka powinno trafić wiÄ™cej niż potrzebujemy. Naiwnie ulegamy zÅ‚udzeniom i chwytamy rozmaite okazje. JesteÅ›my Å‚asi na promocyjne triki i impulsywnie wypeÅ‚niamy koszyk po brzegi. Z tÄ… pieczoÅ‚owicie gromadzonÄ… w sklepie obfitoÅ›ciÄ… w domu jednak sobie nie radzimy. W badaniach Banków Å»ywnoÅ›ci przyznajemy uczciwie, że nie mamy pomysÅ‚u, jak wykorzystać wszystkie kupione produkty. Na liÅ›cie naszych przewinieÅ„ jest też zÅ‚e przechowywanie i przegapianie daty ważnoÅ›ci. To najczÄ™stsze powody wyrzucania żywnoÅ›ci. W koszu przeciÄ™tnego Polaka lÄ…dujÄ… cztery kilogramy jedzenia miesiÄ™cznie, co sprawia, że trafiliÅ›my na piÄ…te miejsce wÅ›ród europejskich krajów najbardziej marnujÄ…cych żywność. Ponure statystyki odbijajÄ… siÄ™ też w naszym portfelu. Za duże zakupy kosztujÄ… nas rocznie tyle, ile caÅ‚kiem przyzwoite wakacje. Fundujemy też sobie ekologicznÄ… katastrofÄ™, bo jedzenie, którego siÄ™ pozbyliÅ›my, dÅ‚ugo zalega na wysypiskach Å›mieci i wtÅ‚acza do atmosfery niemal tyle samo gazów cieplarnianych, co caÅ‚y przemysÅ‚ lotniczy.   Ekskluzywny powrót Å›mieci O tym, że problem jest poważny Å›wiadczy zaangażowanie uznanych szefów kuchni, którzy ochoczo od pewnego czasu serwujÄ… dania z niewykorzystanej żywnoÅ›ci. aÅ‚kiem zacne majÄ… efekty. Taki Dan Barber, do którego nowojorskiej restauracji ustawiajÄ… siÄ™ kolejki, zaprosiÅ‚ na kolacjÄ™ trzydziestu premierów i karmiÅ‚ ich tym, co wiÄ™kszość bez wahania by wyrzuciÅ‚a. W menu pyszniÅ‚y siÄ™ obierki, burgery z pulpy, jaka zostaje po wyciÅ›niÄ™ciu soku, saÅ‚atki aromatyzowane skórkami cytrusów czy gofry z porzuconych po Å›niadaniu pÅ‚atków. Wyrafinowane podniebienia goÅ›ci nietypowy jadÅ‚ospis doceniÅ‚y, na sali wybrzmiaÅ‚y brawa, pojawiÅ‚ siÄ™ zachwyt  magiÄ…, jakÄ… autorowi udaÅ‚o siÄ™ stworzyć. Niechciane koÅ„cówki, pomarszczone warzywa, skrawki miÄ™sa trafiÅ‚y na talerz w zupeÅ‚nie nowej odsÅ‚onie i brawurowo odczarowaÅ‚y prezentujÄ…ce siÄ™ dotÄ…d nieciekawie pozostaÅ‚oÅ›ci. Natomiast wÅ‚oski kucharz, Massimo Bottura, wÅ‚aÅ›ciciel Osteria Francescana  uznanej w tym roku za najlepszÄ… restauracjÄ™ na Å›wiecie, skrzyknÄ…Å‚ swoich kolegów i w czasie miÄ™dzynarodowych targów Expo w Mediolanie zbieraÅ‚ wszelakie nadwyżki jedzenia, by razem z najlepszymi szefami kuchni przyrzÄ…dzać z nich wytworne dania dla ubogich. Restauracja zorganizowana pod wpÅ‚ywem impulsu, który uruchomiÅ‚ siÄ™ w Botturze na widok wyrzucanych ton dobrych wciąż warzyw czy owoców,  przerodziÅ‚a siÄ™ w dÅ‚ugofalowy projekt, nadal prężnie dziaÅ‚ajÄ…cy w okolicach mediolaÅ„skiego dworca. Każdego dnia, dziÄ™ki uruchomionej kilka lat temu inicjatywnie, z produktów, których nie chcÄ… już sklepy, kucharze przygotowujÄ… posiÅ‚ki dla kilkuset gÅ‚odnych potrzebujÄ…cych. Sam Massimo Bottura pojawia siÄ™ z menu, które kreuje z niewykorzystanych produktów,  na rozmaitych dużych imprezach, jak chociażby Igrzyska Olimpijskie i przekonuje, że dobre rzeczy nie mogÄ… siÄ™ marnować. GotujÄ™, nie marnujÄ™ Warto wiÄ™c czerpać z cennych wzorców i częściej stawiać, to co nam zostaje na stół, niż wrzucać do Å›mietnika. Skoro wykorzystanie wszystkiego do ostatniego okruszka, od trzonka do korzonka staje siÄ™ w koÅ„cu hasÅ‚em obowiÄ…zujÄ…cym w wielu uznanych restauracjach,  może być także przewodnikiem w domowej kuchni. Trzeba spojrzeć przyjaźniej w kierunku zwiÄ™dniÄ™tej pietruszki i zmiksować jÄ… w koktajlu. Odda cenne witaminy, a nie bÄ™dzie zniechÄ™caÅ‚a nieciekawÄ… aparycjÄ…. Ciemne banany niech zatopiÄ… siÄ™ w ekstremalnie czekoladowym cieÅ›cie, którego nie trzeba bÄ™dzie już dosÅ‚adzać, bo dojrzaÅ‚e owoce majÄ… nadmiar naturalnego dobrego cukru. Kromkami suchego chleba można zagęścić klasycznÄ… pomidorówkÄ™ i tym trikiem zafundować jej kuszÄ…cÄ… metamorfozÄ™. Te pierwsze nieÅ›miaÅ‚e propozycje majÄ… przekonać sceptyków, że by zrobić finezyjnÄ… kolacjÄ™, wcale nie trzeba szukać inspiracji na zakupach. One sÄ… do odkrycia w …lodówce. Miejscu, które powinno być sklepem pierwszego wyboru. W jej czeluÅ›ciach tkwi potencjaÅ‚ nie do zmarnowania. SiÅ‚a dobrej lodówki jest bowiem ogromna. To ona może być naszym wsparciem na wyboistej drodze ku kulinarnej roztropnoÅ›ci. Mamy tendencjÄ™ do wypeÅ‚niania jej po brzegi, bez szczególnego planu. PoÅ›piesznie upychamy w lodówce zgromadzone zapasy i równie prÄ™dko o nich zapominamy. Przepis na sukces Marchewki, które miaÅ‚y być starte na soczystÄ… surówkÄ™, niespodziewanie miÄ™knÄ… i tracÄ… swój urok. Mózg uwielbia chrupać, wiÄ™c wysyÅ‚a nam sugestiÄ™, że takim warzywom nie należy już poÅ›wiÄ™cać uwagi. Przestajemy do marchewek czuć pożądanie i niechcianych lokatorów przesiedlamy do Å›mietnika. A przecież w nich drzemie niesamowita moc. Warzywa nieÅ›miaÅ‚o sugerujÄ…, że te drobne zmarszczki nie powinny ich dyskwalifikować. Wciąż mogÄ… ujawnić zawartÄ… w nich siłę. Potrzeba im tylko ciepÅ‚a patelni, na której dokonujÄ… porywajÄ…cych przeobrażeÅ„. Marchewki otulone masÅ‚em i miodem po kilku minutach nabierajÄ… wigoru. Obsypane jeszcze sezamem wdziÄ™czÄ… siÄ™ w karmelowym zachwycie i zmieniajÄ… nie do poznania. Gdyby nie ta kulinarna przebiegÅ‚ość, dzieliÅ‚yby los porzucanego w Polsce co roku 9 milionów ton  jedzenia, a przyjazny gest skierowany w ich stronÄ™ sprawiÅ‚, że nÄ™cÄ… skutecznie. Tych ruchów dobrze jest wykonywać jak najwiÄ™cej, bo one dajÄ… konkretne efekty. DziÄ™ki temu, że najpierw zaglÄ…damy do lodówki, a nie wybieramy siÄ™ do sklepu, kolekcjonujemy cenne minuty. Nawet jeÅ›li osiedlowy market jest tuż za rogiem, to przecież wyjÅ›cie do niego wymaga zorganizowania. Trzeba narzucić jakieÅ› palto, poszukać parasola, gdy siÄ…pi, kapcie zmienić na buty.  Otworzenie lodówki i wybranie asortymentu z jej półek jest zdecydowanie konkurencyjne. Nie trzeba wyciÄ…gać portfela, walutÄ™ stanowi nasz zapaÅ‚. Przyda siÄ™ także szczypta kreatywnoÅ›ci i uruchomienie wyobraźni. Te liÅ›cie saÅ‚aty, co wiÄ™dnÄ… nam w lodówce samotnie od kilku dni mogÄ… odzyskać werwÄ™ w piekarniku. Skropione delikatnie oliwÄ… i posiekanym czosnkiem, udekorowane malinami lub porzeczkami, a na koniec oprószone pÅ‚atkami migdałów po gorÄ…cej kÄ…pieli stajÄ… siÄ™ kolacyjnym finezyjnym przebojem. Uduszone dziarsko ukÅ‚adajÄ… siÄ™ na talerzu i oczekujÄ… stosownego aplauzu. W nietypowej kreacji odzyskujÄ… temperament i udowadniajÄ…, że chęć ich wyrzucenia byÅ‚a olbrzymim błędem. Nie wyrzucam, gotujÄ™  Ilu jeszcze takich pomyÅ‚ek można uniknąć dziÄ™ki wÅ‚aÅ›ciwej refleksji, niech każdy sam policzy. Rachunek sumienia bÄ™dzie skutecznÄ… motywacjÄ….  A odpowiednio wyposażona lodówka nieocenionym wsparciem w nakreÅ›laniu codziennego menu. Podzieli siÄ™ ochoczo smacznymi skÅ‚adnikami i okieÅ‚zna nasze zakupowe namiÄ™tnoÅ›ci. Trzeba tylko zatroszczyć siÄ™ o wÅ‚aÅ›ciwe z niÄ… relacje. Zrobić w lodówce porzÄ…dek, na wysokoÅ›ci oczu postawić produkty, które wymagajÄ… szybszego wykorzystania. To mogÄ… być otwarte jogurty, plastry kupionej kilka dni wczeÅ›niej wÄ™dliny, ryż, co zostaÅ‚ po wczorajszym obiedzie. Jedno spojrzenie wystarczy, by te kilka niepozornych elementów zeswatać w caÅ‚kiem udanÄ… parÄ™. NiesamowitÄ… frajdÄ™ daje łączenie skÅ‚adników w nieoczywiste duety. DojrzaÅ‚e, popÄ™kane morele, które wciąż z nadziejÄ… czekajÄ… na swojÄ… szansÄ™, mogÄ… zostać zapieczone pod kruszonÄ… z serowej fety. Ten sÅ‚odko - sÅ‚ony mariaż potrafi zaskoczyć. Morele puszczÄ… sporo wybornego soku i nabiorÄ… karmelowych rumieÅ„ców. Takimi drobiazgami wyszperanymi w lodówce wypeÅ‚nić da siÄ™ kilka posiÅ‚ków. LiÅ›cie rzodkiewki zmiksowane z gÅ‚adkÄ… czuÅ‚oÅ›ciÄ…, sÅ‚onecznikiem, czosnkiem i oliwÄ… zmieniÄ… siÄ™ w aromatyczne pesto. A ono napisze ciÄ…g dalszy pysznej historii i zakoleguje z chrupiÄ…cÄ… grzankÄ… razowca albo gorÄ…cym makaronem. SiÅ‚a drobiazgów Detale wiÄ™c potrafiÄ… urzekać bardziej niż siÄ™ wydaje. Gdy lodówka ma system regulacji wilgotnoÅ›ci lub filtr FreshOn pochÅ‚aniajÄ…cy niekorzystne gazy, to sprawia, że pozostawione w niej na przechowanie warzywa i owoce dÅ‚użej zachowajÄ… swoje walory. Obdarzamy sprzÄ™t cennym zaufaniem, powierzajÄ…c mu jedzeniowe skarby, wiÄ™c nie wypada nie być z nim w komitywie. Kontrolujmy gromadzone w ldówce  zapasy i dajmy czasem moment przydatnego oddechu, a nie wypeÅ‚niajmy jej wnÄ™trze niestosownie.W dobrej lodówce mamy zagwarantowany komfort, jak w piÄ™ciogwiazdkowym hotelu. Wystarczy tylko zaakceptować regulamin pobytu. Wygodnie jest na pewno, gdy lodówka dysponuje ciÄ…gÅ‚ym obiegiem chÅ‚odnego powietrza, bo dziÄ™ki niemu na każdej półce panuje taka sama temperatura. To rozwiÄ…zanie sprawia, że koÅ„czÄ… siÄ™ dylematy dotyczÄ…ce  najlepszego miejsca dla biaÅ‚ego sera albo musztardy. Wszystkie umieszczone w lodówce produkty objÄ™te bÄ™dÄ… tym samym troskliwym pakietem i nie popsujÄ… siÄ™ tak szybko, jak to majÄ… w zwyczaju. Kontrola wilgotnoÅ›ci skutecznie odstrasza bakterie, które w takich warunkach nie majÄ… szans rozwoju. DziÄ™ki temu audytowi przechowywane w lodówce jedzenie może liczyć na perspektywÄ™ dÅ‚uższej Å›wieżoÅ›ci. Na Å›ciankach zamrażarki natomiast nie tworzÄ… siÄ™ sople, wiÄ™c nie trzeba jej rozmrażać, a gromadzona w niej żywność nie traci swoich wartoÅ›ci. Oprócz pieniÄ™dzy zaoszczÄ™dzonych na rozsÄ…dnym manewrowaniu skÅ‚adnikami, możemy zyskać także te za rachunki. Lodówka z klasÄ… energetycznÄ… AA+ zużywa o 1/3 mniej prÄ…du niż standardowy sprzÄ™t. To caÅ‚kiem niezÅ‚y wynik. Przechowywanie i niemarnowanie może wiÄ™c pójść caÅ‚kiem sprawnie. Efekty zależą od wÅ‚aÅ›ciwie dobranych kompanów i naszej koncepcyjnej Å›miaÅ‚oÅ›ci. Dobra lodówka sprawi, że oddane jej w opiekÄ™ jedzenie dÅ‚użej bÄ™dzie Å›wieże, a wzmożona osobista kulinarna kreatywność, pozwoli wyczarować oszaÅ‚amiajÄ…ce dania. Zanim wybierzesz siÄ™ do sklepu, zajrzyj do swojej lodówki. Tam tkwi potencjaÅ‚ nie do zmarnowania! Jestem ambasadorem kampanii spoÅ‚ecznej: Przechowuje, nie marnujÄ™, dziÄ™ki której problem wyrzucania jedzenia ma szasnÄ™ mocno wybrzmieć. https://www.youtube.com/watch?time_continue=3&v=zK4XXI47IPU   Po wydaniu swojej książki przekonaÅ‚am siÄ™, że wiÄ™kszość ludzi nie zdaje sobie sprawy, jakÄ… w Polsce marnowanie żywnoÅ›ci przybraÅ‚o skalÄ™. Dlatego zachÄ™cam do Å›ledzenia FB bloga, mojego instagrama, a także profil partnera akcji Amica Agd, gdzie sporo inspirujÄ…cych przepisów na dania z tego, co znajduje siÄ™ w lodówce. W tym tygodniu powstaÅ‚y takie rozmaitoÅ›ci:   ZachÄ™cam też i Was do pokazania mi tego, co macie w lodówce. Wystarczy na instagramie wrzucić zdjÄ™cie lodówki i oznaczyć je #przechowujeniemarnuje, by dostać mój przepis i wygrać książkÄ™ GotujÄ™, nie marnujÄ™. Każdy może dołączyć!  

GotujÄ™, nie marnujÄ™. Kuchnia ZERO WASTE po polsku to mój autorski debiut. Premiera książki byÅ‚a w poÅ‚owie mijajÄ…cego tygodnia i nieustannie dostajÄ™ fantastyczne sygnaÅ‚y od tych, którzy natychmiast zdecydowali siÄ™ jÄ… kupić. Oddycham z kojÄ…cÄ… ulgÄ…, bo tak, jak pisaÅ‚am w dniu debiutu na FB, czuÅ‚am, że posyÅ‚am w Å›wiat swoje dziecko. Wymuskane, rozpieszczone, ubrane w emocje, które mu podarowaÅ‚am. CaÅ‚e   życie pracujÄ™, prezentujÄ…c publicznie efekty swojej zawodowej aktywnoÅ›ci, a jednak w sprawie GotujÄ™, nie marnujÄ™ miaÅ‚am ogromnÄ… tremÄ™. ChciaÅ‚am, żeby to byÅ‚a książka, która naprawdÄ™ pomoże wykorzystywać w kuchni resztki. Dawać im szansÄ™ i traktować, jako inspiracjÄ™. DÅ‚ugo robiÅ‚am selekcjÄ™ przepisów, ale od poczÄ…tku byÅ‚am pewna, że muszÄ… one bazować na skÅ‚adnikach, które naprawdÄ™ najczÄ™sciej trafiajÄ… do kosza.  ZależaÅ‚o mi na tym, żeby tytuÅ‚owe hasÅ‚o GotujÄ™ nie marnujÄ™ byÅ‚o wsparciem, dla tych wszystkich, którzy nie majÄ… pomysÅ‚u w sprawie pysznego przetworzenia tego, co zazwyczaj przynoszÄ… ze sklepu. Absolutnie nie chciaÅ‚am, by książka byÅ‚a oderwana od naszej lokalnej  i przeciÄ™tnej rzeczywistoÅ›ci. Dlatego wsparÅ‚am siÄ™ badaniami Federacji Polskich Banków Å»ywnoÅ›ci i przepisy uÅ‚ożyÅ‚am wedÅ‚ug listy produktów, jakie najczęściej w naszych domach sÄ… wyrzucane. Nie znajdziecie wiÄ™c w GotujÄ™, nie marnujÄ™. Kuchnia ZERO WASTE po polsku podpowiedzi, by z pancerzy krewetek robić bulion, a ze skorupek muli emulsje, bo to nie sÄ… skÅ‚adniki, które zalegajÄ… nam tÅ‚umnie w lodówkach. Nie używam egzotycznych przypraw i dodatków. Smaki mieszam dość konserwatywnie, ale mam nadziejÄ™, nie nudno! DzielÄ™ siÄ™ wiÄ™c w mojej książce inspiracjami dotyczÄ…cymi chleba, warzyw, owoców, nabiaÅ‚u i miÄ™sa. Ten ostatni rozdziaÅ‚ wzbudza zresztÄ… najwiÄ™cej niespodziewanych emocji. DostajÄ™ sporo pytaÅ„ dlaczego w ogóle o miÄ™sie napisaÅ‚am, sugestii, że ono rujnuje książkÄ™ albo deklaracji, że gdyby nie przepis na tort z wÄ…tróbki i bulion z koÅ›ci kurczaka, nie straciÅ‚abym czytelnika. MiÄ™so pojawiÅ‚o siÄ™ u mnie nie przez przypadek. Ono po prostu jest na liÅ›cie naczęściej wyrzucanych produktów. Z najÅ›wieższego raportu dotyczÄ…cego marnowaniu jedzenia nawet wynika, że wyrzucane wÄ™dliny pod wzglÄ™dem iloÅ›ci, wyprzedziÅ‚y dotÄ…d bÄ™dÄ…ce dÅ‚ugo na drugim miejscu, warzywa. Moje przepisy na te pozostawiane resztki sÄ… dość Å‚atwe, tak, by nikt nie miaÅ‚ problemu z ich odtworzeniem. CzerpaÅ‚am obficie  z swoich rodzinnych doÅ›wiadczeÅ„, kulinarnych szkoleÅ„ i smacznych podróży. OdczarowujÄ™ kawaÅ‚ki chleba w malinowym puddingu, z kawaÅ‚ków porzuconych warzyw robiÄ™ obiadowÄ… zapiekankÄ™ wypeÅ‚nionÄ… Å›mietanowym kremem, wodÄ… po kiszonych ogórkach doprawiam ziemniaczanÄ… zupÄ™, a obierki smażę lub gotujÄ™ w ratunkowym bulionie. GotujÄ™, nie marnuję i pokazujÄ™, że to wcale nie jest skomplikowane. CiemniejÄ…ce banany zatapiam w brownie, a miÄ™kkie rzodkiewki smażę na patelni lub w piekarniku. CzÄ™sto dajÄ™ jedynie wskazówki, pozostawiajÄ…c czytelnikom pole do interpretacji. Resztka ma być pretektem do zmiany, nie musi trzymać siÄ™ konkretnych proporcji. WybraÅ‚am takie przepisy, którym ta dowolność i brawura w wykonaniu nie zaszkodzÄ…. NabiaÅ‚ dotyczy także swoich wegaÅ„skich odpowiedników, wiÄ™c potrzebnÄ… w skÅ‚adnikach Å›mietanÄ™, czy mleko można nimi Å›miaÅ‚o zastÄ…pić. Wiem oczywiÅ›cie, że nie da siÄ™ napisać książki dla wszystkich, ale chciaÅ‚am, by GotujÄ™ nie marnujÄ™, byÅ‚o dla co trzeciej osoby w Polsce, która przyznaje siÄ™, że regularnie wyrzuca jedzenie do Å›mietnika. MnÄ… też dÅ‚ugo targaÅ‚y wyrzuty sumienia, do czego otwarcie przyznajÄ™ siÄ™ w książce. Dlatego caÅ‚y pierwszy rozdziaÅ‚ poÅ›wiÄ™ciÅ‚am sposobom, dziÄ™ki którym  tutuÅ‚owe niemarnowanie bÄ™dzie Å‚atwiejsze. To dość mocny akcent, bo na poczÄ…tku podajÄ™ sporo danych dotyczÄ…cych naszej jedzeniowej rozpusty. PrzciÄ™tny Polak co miesiÄ…c wyrzuca okoÅ‚o czterech kilogramów żywnoÅ›ci. Nie rozumiemy daty ważnoÅ›ci, nie dajemy szansy pomarszczonym burakom czy saÅ‚acie, która przestaÅ‚a chrupać. I przede wszystkim robimy za duże zakupy. Bez planu. W efekcie co trzecia kupiona przez nas torba jedzenia trafia do kosza. W skali kraju jakieÅ› dwa miliony ton rocznie marnowanych tylko w domach. Kolejne siedem wyrzuca siÄ™ w czasie produkcji i dystrybucji. A przecież wiele z nich można uratować. Dlatego napisaÅ‚am tÄ™ książkę , bo wierzÄ™, że resztki mogÄ… wrócić na stół. I to w caÅ‚kiem niezÅ‚ej formie. ZachÄ™cam Was oczywiÅ›cie do kupienia mojej książki i dzielenia siÄ™ wrażeniami:) Znajdziecie mnie w wielu ksiÄ™garniach! Zapraszam też gorÄ…co na spotkanie autorskie. BÄ™dzie dużo cennych  informacji dotyczÄ…cych skali marnowania jedzenia! UgotujÄ™ coÅ› pysznego:) Bez marnowania! Mam nadziejÄ™, że do zobaczenia z kimÅ› z Was!  Sylwia      * ZdjÄ™cia pochodzÄ… z mojej książki GotujÄ™, nie marnujÄ™. Kuchnia ZERO WASTE po polsku. Ich autorkÄ… jest Dorota KrysiÅ„ska. A materiaÅ‚y to przygotowane przez wydawnictwo Buchmann informacje prasowe.    GotujÄ™, nie marnujÄ™. Kuchnia ZERO WASTE po polsku.  Sylwia Majcher, Wydawnictwo Buchmann, Warszawa, 2018 rokÂ